Alhoewel ik in Nederland ben geboren en getogen, ben ik grotendeels opgegroeid met Indonesisch eten. Stamppot was niet iets dat vaak bij ons op tafel kwam, en daarmee is het voor mij altijd een beetje een exotisch mysterie gebleven.
Europese nasi goreng
Stamppot is in eigenlijk een soort Europese nasi goreng (Indonesische gebakken rijst, witte rijst heet gewoon nasi). Een koolhydraat (aardappelen) in combinatie met (wortel) groenten en soms vlees van wat waarschijnlijk oorspronkelijk restjes waren van voorgaande dagen. Hoewel veel Nederlanders denken dat stamppot uniek Hollands is, hebben ze in het Verenigd Koninkrijk bijvoorbeeld bubble and squeak en baby’s hebben babyvoeding. Beide zaken die niet heel veel afwijken van stamppot.
Stamppot
Stamppot vind je in alle soorten en maten, vooral nu mensen steeds meer proberen de smaken van de verschillende migranten in ons land op te nemen in ons nationale gerecht. Ik zal volkomen eerlijk zijn en zeggen dat ik geen van deze variaties vaak eet omdat ik stamppot over het algemeen te papperig vind. Het interessantste aan stamppot voor mij is de jus.
Eet ik wél stamppot, dan eet ik het liefst andijviestamppot met kaas en spekjes, want kaas en spekjes. Boerenkool en zuurkool eet ik überhaupt niet, die zijn de satan. Eens in het jaar eet ik hutspot. Want dan is het Leidens Ontzet. Vooral omdat de moeder van een goede vriendin onwijs goed kan koken, en ik graag met 3 oktober even bij haar langswip om een balletje mee te prikken.
Twitter weet raad
Ik had het natuurlijk aan die moeder van die vriendin kunnen vragen, maar het leek me leuk om dit jaar eens een poging tot hutspot te doen. Vooral om die vermaledijde jus eindelijk eens onder de knie te krijgen. Op Twitter kwam ik erachter dat geen bal gehakt en geen hutspot gelijk zijn. Kijk wel uit voor mansplainers en dat hutspot met gehaktballen überhaupt niet kies is. Feminist Ctulhu had de beste grip op ballen.
Wat is jullie geheim voor de perfecte gehaktbal met jus? Ze bij Dungelmann in Den Haag kopen telt niet pic.twitter.com/aggM0LPvFr
— Vette Sletten ??? (@VetteSletten) September 1, 2019
Zijn er nog mensen met het geheim voor de beste hutspot ooit? Ik vraag dit voor #LeidsOntzet
— Vette Sletten ??? (@VetteSletten) September 27, 2019
Het recept dat ik er uiteindelijk van gebrouwen heb vind je hier.
Hutspot met Gehaktballen en Jus
Materialen
- Stoofpan
- Grote pan met deksel
- Steelpan
Ingrediënten
Voor de gehaktballen
- 500 gr gehakt half-om-half, mager gehakt is te droog
- 1 zakje kant-en-klaar gehaktkruiden ja echt
- 15 gr - 1 el gefrituurde uitjes van de toko
- 1 klein ei
- boter om in te bakken
Als je echt geen kant-en-klaar kruiden wil gebruiken
- 30 gr - 2 el paneermeel of broodkruim
- snufje zout meer naar smaak
- snufje peper meer naar smaak
- snufje nootmuskaat meer naar smaak
- snufje paprika optioneel, meer naar smaak
- snufje chilipoeder optioneel, meer naar smaak
Voor de jus
- 7 gr - 1/2 el bloem
- 120 ml - 1/2 c runderbouillon zelfgemaakt of van een blokje
Voor de hutspot
- 500 gr kruimige aardappelen geschild en in stukken gesneden
- 500 gr wortel grof geraspt
- 200 gr ui in dunne ringen
- 30 gr - 2 el boter
- 60 gr - 1/2c kaas geraspt, optioneel maar sterk aanbevolen
- 6- gr - 1/2 c uitgebakken spekjes optioneel maar sterk aanbevolen
- room of volle melk naar smaak, optioneel
- zout naar smaak
- peper naar smaak
Instructies
Voor de gehaktballen
- Meng 500 gr gehakt, de kruidenmix, het ei en 15 gr - 1 el gefrituurde uitjes tot alles goed vermengd is.
- TIP: Wil je de smaak perfectioneren, bak dan een klein proefballetje van je gehakt, voeg meer kruiden toe indien nodig en herhaal tot je de juiste mix hebt.
- Wil je mooie ballen die allemaal even groot zijn, weeg dan het eindresultaat en deel dit door het aantal ballen dat je nodig hebt. Rol de ballen vervolgens in je handen tot ze mooi glad zijn. Of laat ze lekker grof.
- Laat je ballen minstens een 30 minuten in de koelkast opstijven, dit helpt ze hun vorm te behouden wanneer je ze bakt.
- Smelt een ongezonde portie boter in een stoofpan. Laat je ballen, zodra de boter is gestopt met schuimen, in de pan glijden en rol je ze voorzichtig rond tot ze rondom gelijkmatig bruin zijn.
- Zet het vuur laag en laat je ballen nog 20 minuten doorgaren met de deksel op de pan.
Om jus te maken
- Let op: als je boter tijdens het bakken van de gehaktballen is verbrand, kun je er beter geen jus van maken.
- Verwijder je ballen uit de pan.
- Roer 7 gr - 1/2 el bloem door het bakvet en maak een lichte roux te maken. Laat het 1-2 minuten onder flink doorroeren goed door garen, anders krijgt je jus een bloemige textuur.
- Roer nu langzaam 120 ml - 1/2 c runderbouillon door de roux tot je een jus licht is ingedikt. Dikt de jus niet in dan kun je er eventueel 7 gr - 1/2 el maizena aan toevoegen en weer doorroeren tot de saus is ingedikt.
Om de hutspot te maken
- Kook 500 gr aardappelen , geschild en in blokjes, en 500 gr geraspte wortel in ongeveer 20 minuten gaar.
- Smelt intussen flink boter in een steelpan en laat 200 dun gesneden uien hier op een zo laag mogelijk vuur langzaam in karameliseren. Roer regelmatig om verbranden te voorkomen.
- Giet de aardappel en wortel af, voeg de gekarameliseerde uien toe met nog een extra klontje boter en stamp alles zo fijn als jij lekker vindt. Gebruik je extra zuivel of andere ingrediënten dan is dit het moment om dat toe te voegen. Breng op smaak met zout en peper.
- Serveer met de jus en gehaktballen, of die Europese daging semur waar ik geen recept voor heb.
