Ik ben aan het heroverwegen wat en hoe ik hier dingen deel, maar ik vind het altijd leuk om geweldige boeken met jullie te delen om uit te lezen dan wel te koken. En ik vind het ook gewoon leuk om andere kookboekenauteurs welverdiende veren in hun reet te steken. Dus dit is de lijst met mijn favoriete kook en eetgerelateerde boeken die ik 2024 las. Zoals gewoonlijk is deze lijst samengesteld uit boeken die ik dit jaar heb gelezen, niet uit boeken die per se dit jaar zijn verschenen. Ik hamster nog steeds te veel boeken en ben altijd bezig met een inhaalslag, en er komen tegenwoordig zoveel kookboeken uit dat mooie titels soms vergeten worden, dus dan kan ik ze net zo goed nu nog een keer delen.
Het is goed om te weten dat ik digitaal bevriend ben met sommige van de auteurs, en dat ik een deel van deze boeken gekregen heb van de uitgevers. Verder moet ik bekennen dat ik nog niet uit al deze boeken heb gekookt, omdat ik qua gezondheid een behoorlijk [jazzhands] Jaar [/jazzhands] heb gehad. Maar ondanks dat ik er niet uit gekookt heb geloof ik dat dit stuk voor stuk geweldige boen zijn, en zal ik zeker uit al deze boeken minstens een keer koken.
Hup Holland hup
Ik denk dat dit het jaar van het Nederlandse kookboek is, er zijn gewoon zoveel goede, originele en sterke titels uitgekomen. Niet normaal echt. Dit zijn er maar een paar.
Briljante Bonen – Bloeme Burema
Bloeme Burema is een Amsterdamse chef-kok die waarschijnlijk het meest frisse kookboek over bonen ooit schreef, Briljante Bonen. Weg van de muffe bonendrab, geeft Bloeme haar bonen pit door het vermijden van stukgestoofde bonen in al even heftige sauzen, onder meer te danken aan een royaal gebruik van azijn, citroensap en andere opfrissers. Bloeme legt helder het verschil uit tussen bonen uit blik, glas en gedroogde bonen en is daarbij ook heel duidelijk wanneer het echt de moeite waard is om met gedroogde bonen te beginnen of wanneer je gewoon een pot of blik open kunt trekken. Dit, samen met nog veel meer ‘het kan ook ingewikkelder maar dat moet je thuis helemaal niet willen’ shortcuts maakt haar boek extreem bruikbaar voor de thuiskok, een zeldzaamheid voor professionele chef-kok die een kookboek schrijft.
Ik heb er het hele zomer door al uit gekookt en van gegeten. Zo stonden zowel de citroen-cannellini-bonen-courgettesalade met feta-crème en munt, evenals de rokerige boterbonen op knoflooktoast (of eigenlijk gewoon op zichzelf) meerdere keren op tafel. Ik heb vaker in het weekend een van de recepten gemaakt om ze vervolgens de rest van de week als bijgerecht overal aan te laten schuiven, dat werkt in veel gevallen enorm goed.
Eerder dit jaar deelde ik hier ook al het recept voor Bloeme’s korianderbouillon met bonen, bladgroen en chiliolie met jullie. Maar ik zou ook nog graag zwarte bonensalade met ingelegde radijs en pittige koriander en limoendressing, flageolet bonen met venkel en zeebaars, boterbonen met gochujang en gemarineerd eigeel op toast, cheater’s cassoulet en meer willen proberen. Ik ontving Briljante Bonen van de uitgever.
Extra – Jasmijn Beerthuis
Extra is het kookboekdebuut van Jasmijn Beerthuis. Iedereen die binnen de Nederlandse foodwereld werkt, kent haar wel, want ze is al heel lang achter de schermen actief. Begonnen met het leveren van gebak voor verschillende cafés in Amsterdam, tot het werken achter de schermen voor verschillende foodmagazines en tv-programma’s. Haar debuut Extra is jaloersmakend goed, met veelal Italiaanse en Aziatische invloeden en leest als een soort millennial (complimentair) Salt, Fat, Acid, Heat. Het leert je hoe en waarom je smaak en textuur samen kunt brengen, zodat je al die verschillende elementen kunt gebruiken om je maaltijden echt te laten zingen. Ik denk dat dit het perfecte boek is voor jongeren die uit huis gaan of net beginnen met koken, mits ze van eten met een flinke kick houden.
Ik moet bekennen dat ik er nog uit moet koken, maar sommige dingen die hoog op mijn hitlijst staan, zijn het gula jawa-ijs (een recept dat ik van plan was te ontwikkelen, maar nu gewoon kan maken), pasta vegan XO, gember-kurkumasoep met krokante chili-olie, sambal goreng telor shakshuka, gemarineerde pompoen met knapperige sjalotten en limoen, pasta met pistacheboter, kimchi aardappelsalade en nog veel meer. Ik ontving Extra van de uitgever.
Italopop – Vanja van der Leeden
Als je me al een tijdje volgt, zou Vanja geen onbekende voor je moeten zijn. Ze heeft zich opgewerkt van Amsterdamse keukens tot foodstylist, heeft inmiddels al meerdere boeken op haar naam staan en ik heb Indorock hier al vele malen genoemd. Ik vind Vanja de meest opwindende en originele food schrijver in de Nederlandse culinaire scene. Zowel haar eigenzinnige, vurige stem als haar kookstijl zijn uniek en levendig. Italopop is een kijkje in de moderne Italiaanse keuken, niet alleen aan de hand van Vanja’s eigen recepten, maar ook aan de hand van recepten en gesprekken met een handvol Italiaanse chef-koks die in Italië en daarbuiten werken aan een minder benepen benadering van de Italiaanse keuken. En dat allemaal prachtig rauw vastgelegd door Vanja’s man Remko Kraaijeveld.
Wat recepten die hoog op mijn te-maken staan zijn carbonara blasfema, risotto met lambrusco, vijgen en gorgonzola, kip-parmezaan schnitzel met ansjomayo en puntarelle salade, pizza met aardappel en een pittige ansjovis-venkel salsa, tarte tatin met aubergine en tomaat, pithivier met ossenstaart en peterselie limoen salsa en meer. Niemand anders zal op de bres springen voor en je benieuwd maken naar een goeie lambrusco, maar lees Vanja en je gaat op strooptocht.
Ăn Cơm – Phi Yến Phan
Ăn Cơm: Recepten en verhalen uit een Vietnamese familiekeuken is het zeer persoonlijk en mooie Vietnamees kookboekdebuut van illustrator en grafisch ontwerper Phi Yến Phan. De illustraties zijn super cute, maar de familiegeschiedenis van Phi Yến Phan en hun relatie met eten is wat dit boek maakt. Van Vietnamese klassiekers als pho tot haar vaders innemende versie van een klassieke Hollandse AVG.
Op dit moment heb ik alleen nog de aspergekrabsoep gemaakt. Dat was veel werk, maar enorm de moeite waard. Ik ben erg blij met de restjes in mijn diepvries. Een ding dat volgens mij dit boek zo sterk maakt, is dat Phi Yến Phan voor het eerst recepten deelt, wat enorm helpt in de begeleiding van andere koks die nog nooit Vietnamees hebben gekookt, omdat ze geen enkele stap als vanzelfsprekend beschouwt. Naast de aspergekrabsoep sta ik ook te popelen om alle de spiesjes, de banh xeo, vis uit blik met tomatensaus, citroengras kip en de citroengras tofu te maken.
Rendang – Maureen Tan
Rendang: Indonesische stoofgerechten met vlees, vis en natuurlijk ook veel vegetarisch is alweer de derde titel van Maureen Tan. Voor mij is ze echt de koningin van de Indonesische keuken in Nederland, en ze zou echt een wereldster moeten zijn. Haar eerste boek was De Bijbel van de Indonesische Keuken, die ons meenam over de verschillende Indonesische eilanden en de verschillen in keuken en cultuur tussen al die eilanden, met haar tweede boek richtte ze haar pijlen op de Javaanse keuken en dit derde boek focust zich op mijn (en niet alleen mijn) geliefde rendang. Rendang is, net als kimchi, een werkwoord. Het is niet één gerecht, maar een bereidings- (en conserverings)methode. Maureen neemt je mee door de verschillende stappen voor het maken van rendang, die allemaal ook weer gerechten op zich opleveren. Van gulai, naar kalio, naar rendang. Voor elke fase biedt Maureen een breed scala aan recepten, zowel traditioneel als van eigen makelij.
Ik ben aan het sparen om volgend jaar een culinaire rendang tour met Maureen te maken op Sumatra (het eiland waar mijn opa geboren is), maar in de tussentijd kan ik niet wachten om de met tofu gevulde inktvis, kip en andaliman peper, de eend en de ossenstaart en citroengras gulais te maken. De zwarte boon en aubergine, aardappel, krab, zoete aardappel en kwarteleitjes kalios staan ook op de lijst. Daarnaast morgen de jackfruit, vongole en wilde spinazie, gerookte makreel, octopus, cassave en ansjovis, krokante garnaal, mossel, rundvlees en kardemom en tja… eigenlijk al die rendangs natuurlijk ook niet ontbreken. Ik ontving mijn kopie van Rendang van de uitgever.
Favoriete kookboeken Engelstalig
Rambutan – Cynthia Shanmugalingam
Rambutan van Cynthia Shanmugalingam is een prachtig boek. Wederom met een diep persoonlijke en lokale geschiedenis, die mij veel heeft geleerd over de Sri Lankaanse geschiedenis en cultuur, en dat gecombineerd met heerlijke recepten. Allemaal geweldig in beeld gebracht door een van mijn favoriete food fotografen, Alex Lau. Kortom: kom voor het verhaal, blijf voor de recepten.
Ik moet bekennen dat ik dit eerder in het jaar heb gelezen, dus ik heb niet veel meer te zeggen dan het een must-have is. Gisteravond maakte ik de geroosterde aubergine curry, die erg lekker en makkelijk was. Zo staan er nog veel meer recepten op mijn to-kook-lijst en heb ik speciaal voor dit boek een tweede curryplant aangeschaft. Denk bijvoorbeeld aan getemperde knapperige gebakken aardappelen met kurkuma, geroosterde pompoencurry, zwarte buikspekcurry en garnalenbeignets isso vadai en zwarte kokos-ananascurry. Ik heb vrees ik zo ongeveer elk recept in dit boek aangemerkt om te maken.
Parsi – Farokh Talati
Farokh is de chef-kok van mijn favoriete restaurant ter wereld, St. John Bread & Wine. Terwijl St. John bekend staat om zijn moderne klassieke benadering van de Engelse keuken, deelt Farokh in Parsi recepten uit zijn Parsi-erfgoed met een rijke mix van Perzische en Indiase invloeden. Ik wist hiervoor niets over de Parsi, en ook dit boek is weer een prachtig voorbeeld van het verweven van een persoonlijke met een bredere culturele geschiedenis door middel van recepten.
Recepten die mijn aandacht trokken zijn gebakken vis masala, gefrituurde aardappelkoekjes, garnalen beignets, Parsi kedgeree, krab kokoscurry, Parsi gebakken kip, kheema, vlees en aardappelstoofpot en nog wat. Ik ontving de Nederlandse vertaling van Parsi van de uitgever.
Grieks!- Georgina Hayden
Volgens mij is iedereen sinds het verschijnen van Grieks! van Georgina Hayden al hysterisch over dit boek, maar ik doe daar gewoon vrolijk aan mee. De meeste mensen moeten vooral aan bergen gegrild vlees denken als ze aan de Griekse keuken denken, maar persoonlijk denk ik meer aan mezze en dips, of de meest waanzinnig lekkere courgettes (ze smaakten naar lente en bloemen!) die ik ooit op had. Het is altijd een van mijn favoriete keukens geweest, en ik ben enorm blij dat Georgina een boek heeft geschreven om doordeweekse Griekse maaltijden makkelijker te maken. Gewoon echt een fijn bruikbaar boek.
Eerder deelde ik al de gefrituurde gigantes (met een harissa bonen dip), maar ik ben ook van plan om keftedes met kikkererwten en kruiden te maken, oesterzwammen met mosterd en tijm, garnalen saganaki spiesjes, pittige kipspiesjes met koriander, de worst, venkel en linzen stoofpot, limabonen met uien, prei en courgette, de gepofte spanakopita aardappelen en eigenlijk alle andere spanakopita-fied gerechten uit dit boek te maken. Ik ontving mijn kopie van Grieks van de uitgeverij.
The Ethnic Paris Cookbook – Charlotte Puckette and Olivia Kiang-Snaije
Deze is al wat ouder en ja, de titel is nogal suf, maar dit boek is verrassend goed (en staat vaak op Vinted voor een prikkie). Het geeft inzicht in het waar en waarom van alle verschillende niet-Europese gemeenschappen in Parijs, en geeft over het algemeen enorm bruikbare recepten afkomstig van verschillende Parijse restaurants (helaas lijken de meeste hiervan inmiddels gesloten), met achtergrondverhalen over hun eigenaren, evenals kleine aanpassingen her en der om de recepten een stuk uitvoerbaarder te maken voor thuis.
Ik heb de gestoomde vis met gember en lente-ui al herhaaldelijk gemaakt, eigenlijk elke keer wanneer ik bos-uitjes kan bemachtigen (dat is nogal een ding), zo lekker en eenvoudig. Maar ik kijk ook nog uit naar de peper en zout garnalen met cognac, Laotiaanse kipcurry, gegrilde coquilles met sake en sojasaus, bietensalade met harissa, Marokkaanse salade met aubergine, m’tabal en de gegrilde vis met chermoula. Om maar wat te noemen.
The Book of Pinxtos – Marti Buckley
Eerlijk: hoe graag ik het ook wil, ik zal waarschijnlijk niet uit The Book of Pinxtos koken. Dit meer om praktische redenen, omdat ik nooit genoeg mensen heb om te entertainen en niet in mijn eentje een berg van dezelfde pinxtos op kan of wil. Helaas heeft het voor fingerfood niet heel veel zin om één portie te maken, omdat je dan toch een grote pot van iets moet opentrekken dat te groot is voor één of twee kleine eenzame pinxtos.
De reden dat ik dit boek van Marti Buckley toch wilde opnemen, is omdat het voelt als de definitieve geschiedenis van pinxtos (Baskische-tapas, om de boel even plat te slaan) en als je Baskenland vaker bezoekt (zoals ik, want het is nu nog maar 3.5 uur rijden) dan geeft dit boek je een geweldige lijst met tentjes om te bezoeken en pinxtos om daar te proberen. Daarbij krijg je ook goed een idee van waar ieder tentje zich bevindt in de ontwikkeling en geschiedenis van pinxtos zoals we die nu kennen.
Mocht ik hier toch een keer uit koken, dan maak ik natuurlijk de tortilla, de huevo trufado, de txulpa, alle ensalada’s en het recept voor de croquetta de polloals basis voor ham en chorizo croquettas.
Eetgerelateerde boeken
Ik heb dit jaar niet heel veel niet-kookboeken gelezen, of boeken over eetcultuur, maar van deze twee heb ik toch enorm genoten. Ik werk me momenteel een weg door Violent Appetites van Carla Cevasco, wat een (hoewel academisch en daarmee enigszins droog) zeer interessante kijk is in de verschillende interpretaties van ‘honger’ in het Amerikaanse noordoosten aan het begin van het kolonialisme, en je zal doen nadenken over je eigen concept van ‘honger’. Eerder deze week begon ik ook in National Dish van Anya von Bremzen, dat nu al zo leuk en interessant is dat ik het eigenlijk niet kan wegleggen.
The Whole Fromage – Kathe Lison
Kathe Lison neemt je met The Whole Fromage mee op een reis door Frankrijk om meteen gedesillusioneerd te raken door de nep-romantiek van het Franse kaasgebeuren, om je vervolgens toch weer helemaal verliefd te laten worden op de Franse kazen en hun producenten. Het is niet allemaal zo romantisch als het lijkt, maar het is nog steeds behoorlijk romantisch en interessant.
The Book of Salt – Monique Truong
Ik was op zoek naar dit boek omdat ik er ergens over had gelezen, en toen herinnerde ik me ineens dat het boek hier al in huis stond. Toen we dit huis kochten, hebben we alle boeken van de vorige eigenaar overgenomen, en hoewel Salt van Mark Kurlansky (een andere favoriet) een van de boeken was die me deed beseffen dat dit het huis voor mij was, is The Book of Salt waarschijnlijk de reden waarom ik hier nog lang zal blijven.
The Book of Salt vertelt het verhaal van Binh, een Vietnamese chef-kok in dienst van Gertrude Stein en Alice B. Toklas in het Parijs van de jaren 1930. Het is een buitengewoon interessante geschiedenis van Binh’s tijd aan de marges van de Parijse salons en het koloniale gezag van de Fransen in Vietnam. Ik vind dit echt een prachtig boek. Het gaf me ook eindelijk een vermoeden van waarom de Vietnamees keuken niet zo’n gemeengoed is als de Indische en Indiase keukens in (respectievelijk) Nederland en het Verenigd Koninkrijk. Boven alles is het vooral een prachtig geschreven bijzonder intrigerende roman, die verwijst naar de donkere kanten van de door sommigen zo geliefde Stein en Toklas. Die naar mijn mening meer controversiële figuren zijn dan wat dan ook, Ruth Reichl heeft naar mijn mening het beste stuk over hen geschreven.
Dat was het van mij voor 2024. Heb ik een boek gemist, laat het weten in de comments. Ik heb altijd honger naar meer.
